ur. 4 lutego 1943 w Płungianach,
zaginęła 13 maja 1992 na stokach Kanczendzongi w Himalajach
„Kobieta uderzającej urody i energii, największa alpinistka wysokościowa swej epoki”
Richard Cowper
Wanda Rutkiewicz urodziła się 4 lutego 1943 roku w Płungianach (obecnie Litwa). Dzieciństwo i młodość spędziła we Wrocławiu, gdzie na tamtejszej politechnice ukończyła studia inżynieryjne. Następnie przeprowadziła się do Warszawy i związała się z Instytutem Maszyn Matematycznych. W latach osiemdziesiątych należała do „Solidarności”. Od dziecka interesowała się sportem. Była bardzo zdolna, ale także sprawna fizycznie. Zanim zainteresowała się wspinaczką grała w siatkówkę. Miłość do gór rozbudziła w niej wyprawa studencka w pasmo Rudaw Janowickich. Po ukończeniu kursu taternickiego z pasją oddała się wspinaczce. 16 października 1978 roku Wanda Rutkiewicz odniosła swój największy sukces. Jako pierwsza osoba z Polski i pierwsza Europejka (a trzecia kobieta w ogóle) stanęła na najwyższym szczycie Ziemi - Mount Evereście (8848 m n.p.m.). Tego samego dnia Karol Wojtyła został wybrany papieżem. Rok później podczas audiencji Jan Paweł II powiedział do himalaistki: "Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko". W 1986 roku jako pierwsza kobieta i pierwszy Polak wchodzi na swój upragniony K2 (8611 m n.p.m.). W 1987 roku z Ryszardem Wareckim jako pierwsi Polacy zdobywają Sziszapangmę (8013 m n.p.m.). Gasherbrum II (8035 m n.p.m.) zdobywa w 1989 roku, a rok później staje na najwyższym z grupy siedmiu Gasherbrumów - Gasherbrumie I (8068 m n.p.m.). Jej podbój Korony Himalajów i Karakorum zakończyła wyprawa na trzeci szczyt Ziemi – Kanczendzongę, z którego już nie wróciła. Do dzisiaj nie są znane jej dalsze losy. Nie odnaleziono jej ciała. Za datę jej śmierci uznano 13 maja 1992 roku. Jej życie było fascynujące i niezwykłe. Swoją pasją, energią i charyzmą zdążyła zainspirować kolejne pokolenie młodych alpinistek.
- Anna Kamińska o Wandzie Rutkiewicz: zatracała się w swojej pasji i oddalała od życia
- „Najpierw była Wanda, za nią cała banda…” – czyli opowieść o kobiecie, która zawsze patrzyła w górę
- „Ostatnia wyprawa”. Powstaje polski film o Wandzie Rutkiewicz
- Najpierw radość, a później straszna walka o życie. Jak Wanda Rutkiewicz zdobyła K2
- Rok 2022 będzie Rokiem Wandy Rutkiewicz. Jak i dlaczego zginęła?
- "Ślady na śniegu" – reportaż o Wandzie Rutkiewicz
- Śmierć zawsze jej towarzyszyła. Ciała Wandy Rutkiewicz nie odnaleziono do dziś
- Jej śmierć wciąż skrywa wiele tajemnic. Co się stało z Wandą Rutkiewicz?
- Być kobietą w Himalajach
- Wanda Rutkiewicz: siła i odwaga
- 35 lat temu Wanda Rutkiewicz jako pierwsza kobieta zdobyła K2
- Zaczęło się od Ślęży. Posłuchaj archiwalnych nagrań Wandy Rutkiewicz
- "Baby" nie potrafią się wspinać? Wanda Rutkiewicz, wchodząc na Mount Everest, zirytowała kolegów po fachu
- Jak zginęła Wanda Rutkiewicz? "Nadal nie jestem pewien, czy nie popełniłem błędu"
- Wiadomo, że Carsoglio nie miał szans odwieść Wandy Rutkiewicz od jej katastrofalnej decyzji i namówić do wspólnego zejścia
- O jeden szczyt za daleko
(Wspomnienie o Wandzie Rutkiewicz)
(Wanda Rutkiewicz – Wspomnienie)
(Polskie Himalaje: Polskie tragedie)
(09. Annapurna 87 - Wanda Rutkiewicz rozmawia przez radiotelefon z Arturemi Hajzerem)
(Anna Czerwińska - "Śladami Wandy Rutkiewicz" cz.I)
(Miejsca przeklęte - Góra pięciu bogów - Wanda Rutkiewicz)
(Wanda Rutkiewicz o śmierci Jerzego Kukuczki)
(Polskie Himalaje: Wielkie wspinaczki)
(Polskie Himalaje – In Memoriam - Wanda Rutkiewicz (1943-1992))
(05. Shisha Pangma 87 - Rozmowa Jerzego z Wandą przez radiotelefon)
(Karawana marzeń - Wanda Rutkiewicz (seria Himalaiści)
(Anna Czerwińska - "Śladami Wandy Rutkiewicz" cz.II)
(Wanda Rutkiewicz we wspomnieniach prof. Zdzisława Jana Ryna i siostry, Janiny Fies)
(W cieniu Everestu - Wanda Rutkiewicz cz. 1/2)
(Himalaiści 03 Karawana marzeń - Wanda Rutkiewicz)
(Anna Czerwińska - "Śladami Wandy Rutkiewicz" cz.III)
(01. Annapurna 87 - Wanda Rutkiewicz prezentuje strój himalaisty)
(Wanda Rutkiewicz - Legenda Polskiego Himalaizmu | podcast biograficzny)